Girişimciye Sağlanan Devlet Teşviklerinin Hukuki İncelemesi

Uzun zamandır girişimcilerden devlet destekleri konusunda sorular alıyorum. Bilhassa Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yani bilinen adıyla Teknoparklar hakkında yoğun bir merak var. Bu nedenle bu yazımızda hem Teknoparklar’ın hukuki açıdan ne anlama geldiğini hem de benzer diğer teşvikleri açıklamaya çalıştık. Bununla bağlantılı olduğunu düşündüğüm için yazının sonunda kısaca KOSGEB desteklerine de yer verdik. Elbette tüm detayları burada yazmak mümkün değil. Ama ilgili kişilerde genel bir bakış açısı oluşturacağını düşünüyorum.

Son yıllarda Türkiye’nin ekonomik kalkınma hedefi doğrultusunda uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak üzere tüm dünyada giderek önemini artıran teknoloji ve ürün geliştirilmesine yönelik araştırma ve geliştirme çalışmaları ve melek yatırımcılık ile paralel olarak birçok düzenleme hayata geçirilmiştir.

Bu kapsamda, 06.07.2001 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu (“4691 Sayılı Kanun”) ile bu Kanun’un uygulanmasına yönelik olarak 19.06.2002 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 24790 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği (“Uygulama Yönetmeliği”) ile Türkiye’deki teknolojik bölgelerin hukuki altyapısı düzenlenmiştir. Kanun ve Uygulama Yönetmeliği, girişimcilere bir takım muafiyetler sağlamış olup, bu muafiyetlerin bir kısmı araştırma ve geliştirme (“Ar-Ge”) indirimi olarak 21.06.2006 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (“KVK”)’na eklenmiştir. Bu gelişmeleri takiben ise,  Ar-Ge faaliyetlerine teşviki artırma amacı ile pek çok indirim, istisna, destek ile teşvik sağlayan ve 28.02.2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun (“5746 Sayılı Kanun”)yürürlüğe girmiştir. Tüm bunlara ek olarak, yatırımcılar tarafından uzun süredir beklenen, bireysel yatırım katılımcılarına devlet desteği sağlayan ve 15.02.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 28560 sayılı Bireysel Katılım Sermayesi Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile devlet tarafından yatırımcılara yeni fırsatlar sunulmuştur.

Bu bilgilendirme notunda, yukarıda bahsi geçen genel mevzuat düzenlemeleri kapsamında öncelikle olarak Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (“TGB”)’nin tanım ve kapsamından bahsedilecek olup, bunu takiben TGB’nin giriş şartları ile aranan şartları taşıyan girişimci işletmelere sağlanan destek ve teşviklere detaylı olarak yer verilecektir. Bunu takiben, girişimci işletmeler açısından TGB’nin avantajları ve dezavantajları kısaca değerlendirilecek olup son olarak ise Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (“KOSGEB”)’nca sağlanan  destekler hakkında kısa bir bilgilendirme yapılacaktır.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNE GİRİŞ ve GİRİŞİMCİ İŞLETMELERE SAĞLANAN TEŞVİKLER

4691 Sayılı Kanun’a göre TGB, yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparkları ifade etmektedir. Günlük hayatta daha çok “teknopark” olarak bilinen TGB’ye, İTÜ Arı Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi, ODTÜ Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Teknoparkı gibi pek çok örnek verilebilir.

TGB’nin ortak amacı, yeterli finansal kaynak, bilgi birikimi ve nitelikli iş gücünü aynı platformda toplayarak; bilim ve teknoloji alanlarında yetişmiş insan gücünden yeni girişimciler yaratmak ve üniversite ile Ar-Ge kuruluşlarında birikmiş bilginin nitelikli girişimcilerin kurduğu teknoloji oryantasyonlu firmalar aracılığıyla ekonomik dönüşümün sağlanmasına katkıda bulunmaktır.

İlgili mevzuatta düzenlenen tüm şartları taşıyan ilgili kurum ve kuruluşlar adına TGB’nin kurulması ile ilgili tüm iş ve işlemlerden sorumlu bir Kurucu Heyet’in Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (“Bakanlık”)’na başvurusu üzerine ilgili değerlendirmeler yapılarak TGB’nin kuruluşu gerçekleşir.

Kuruluşu gerçekleşen TGB’de faaliyette bulunmak isteyen işletmelere ise 4691 Sayılı Kanun başta olmak üzere ilgili mevzuatla çeşitli destek ve muafiyetler sağlanmıştır. Bu kapsamda sağlanan destek ve muafiyetleri üç ana başlık altında toplamak mümkün olacaktır. Buna göre;

1. 4691 SAYILI KANUN KAPSAMINDAKİ TEŞVİKLER:

4691 Sayılı Kanun kapsamında; TGB yönetici şirketlerine (4691 Sayılı Kanun’a uygun ve anonim şirket olarak kurulan, TGB’nin yönetimi ve işletmesinden sorumlu şirketler), TGB’de yer alan girişimcilere ve TGB’de görevlendirilen öğretim üyelerine vergisel destekler ve muafiyetler sağlamaktadır. Bu kapsamda girişimcilere sağlanan destekler aşağıdaki gibidir:

• İzin Önceliği: Girişimci işletmeler, TGB’de başlatıp sonuçlandırdıkları Ar-Ge projeleri sonucu elde ettikleri teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli yatırımı, gerekli izinlerin alınması şartıyla TGB içerisinde yapabilirler. İlgili kurum ve kuruluş tarafından Bakanlık görüşü alınmasını takiben, söz konusu yatırıma konu olan teknolojik ürünün üretim izin belgeleri öncelikle verilir. Bu yatırımlar nedeniyle TGB’de çalışan personel ve bu yatırımlarından elde edilecek kazançlar TGB dışında faaliyet gösteren işletmelerin ve bunların personelinin tabi olduğu esaslara göre vergilendirilir.
• Damga Vergisi ve Harç İstisnası: Yönetici şirket, 4691 Sayılı Kanun’un uygulanması ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan ve yapılan işlemlerden dolayı damga vergisi ve harçtan muaftır.
• Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası: Yönetici şirketlerin 4691 Sayılı Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile TGB’de faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu TGB’deki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 12.03.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6170 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) kapsamında 31.12.2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. Vurgulamakta fayda vardır ki, TGB’de faaliyette bulunan mükelleflerin, TGB dışında gerçekleştirdikleri faaliyetlerden elde ettiği kazançlar, yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilmiş olsa dahi, istisnadan yararlanamaz.
• Personel Ücretlerine İlişkin Her Türlü Vergi İstisnası: TGB’de çalışan; Ar-Ge ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, Değişiklik Kanunu kapsamında 31.12.2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır. Muafiyet kapsamındaki destek personeli sayısı Ar-Ge personeli sayısının %10’unu (yüzde onunu) aşamaz. Bu muafiyet kapsamında, TGB’de çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretlerinin de damga vergisinden istisna olduğu ve ancak damga vergisine tabi diğer kağıtlar için istisna uygulaması öngörülmediğini belirtmekte fayda vardır.

Ancak, yukarıdaki niteliklere haiz olsalar bile, bir personelin araştırma, yazılım ve Ar-Ge çalışmaları dışında kalan görevleri dolayısıyla ödenen ücretlerin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Ayrıca, TGB’de yer alan girişimcilerin yürüttükleri Ar-Ge projesi kapsamında çalışan Ar-Ge personelinin, TGB’de yürüttüğü görevle ilgili olarak yönetici şirketin onayı ile TGB dışında geçirmesi gereken süreye ait ücretlerinin bir kısmı gelir vergisi kapsamı dışında tutulur. Kapsam dışında tutulacak ücret miktarı, Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak hazırlanacak

yönetmelikle belirlenir. Yönetici şirketin onayı ile TGB dışında geçirilen sürenin TGB’de yürütülen görevle ilgili olmadığının tespit edilmesi halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin cezalardan ilgili işletme sorumludur.

• Sigorta Primi Desteği: 4691 Sayılı Kanun kapsamında ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş fiilen çalışan personelin gelir vergisi istisnasının uygulandığı sürece, gelir vergisinden istisna tutulan ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için beş (5) yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
• Katma Değer Vergisi İstisnası: 02.11.1984 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun geçici 20. maddesi uyarınca, 4691 Sayılı Kanun’a göre TGB’de faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır.

2. 5746 SAYILI KANUN KAPSAMINDAKİ TEŞVİKLER:

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TGB’de yer alan şirketlere verilen teşvik imkanlarının tümünü; kendi lokasyonlarında Ar-Ge Merkezi kuran büyük şirketlere de sağlamıştır.

31.12.2023 yılına kadar uygulanmak üzere yürürlüğe konmuş olan 5746 Sayılı Kanun kapsamındaki teşviklere değinmeden önce, işbu Kanun’da bahsi geçen bazı tanımlar üzerinde durulmasında yarar vardır. Buna göre;

Ar-Ge Merkezi:  Dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dahil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az 50 (elli) tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri (Elektrik ve elektronikten kimyaya, kuyumculuktan savunma sanayine kadar değişik sektörlerde faaliyet gösteren ve sayıları gün geçtikçe artan pek çok işletmeye Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmiş olup; Aselsan, Mercedes-Benz, Arçelik, Koç Sistem, Bosch gibi işletmeler örnek gösterilebilecektir.),

Teknogirişim Sermayesi: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından;

–          Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi, ya da

–          Lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok beş yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için yapılan sermaye desteğini

ifade etmektedir. Güncel teknogirişim sermayesi desteklerine örnek olarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından her yıl uygulanan ve bu sene de 01 Ekim – 01 Kasım tarihleri arasında ön başvuruları açılan (maksimum) 100.000,00 (yüzbin) TL tutarındaki 12 (oniki) aylık destek gösterilebilir. Bu kapsamda, 5746 Sayılı Kanun ile sağlanan teşvikler aşağıdaki gibidir:

• Ar-Ge İndirimi: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek

• amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar- Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile 500
• (beşyüz) ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı, KVK’ya göre kurum kazancının ve 06.01.1961 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (“GVK”) uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.

Ayrıca bu harcamalar, 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”)’na göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılır. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir.[1]

• Gelir Vergisi Stopajı Teşviki: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin;

–          doktoralı olanlar için %90’ı (yüzde doksanı), ve

–          diğerleri için %80’i (yüzde sekseni)

gelir vergisinden müstesnadır.

• Sigorta Primi Desteği: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile 4691 sayılı Kanun uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için 5 (beş) yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
• Damga Vergisi İstisnası: 5746 Sayılı Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.
• Teknogirişim Sermayesi Desteği: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından yukarıdaki tanımda yer alan koşulları taşıyanlara, bir defaya mahsus olmak üzere teminat alınmaksızın 100.000 (yüzbin) Yeni Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi desteği hibe olarak verilir. Ancak, Ar-Ge projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için 50.000.000 (ellimilyon) Türk Lirasını geçemez.[2]

3. KVK KAPSAMINDAKİ TEŞVİKLER:

KVK’da yer alan düzenleme ile işletmelerin gerçekleştirdikleri Ar-Ge harcamalarının belli bir yüzdesinin kurum kazancından indirilebilmesi imkanı yaratılarak kurumlar vergisi yükünün azaltılması yoluyla oluşan kaynağın Ar-Ge faaliyetlerine yönlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu teşvikler esasen, diğer bahsi geçen mevzuatlarca girişimci işletmelere sağlanan kurumlar vergisi teşviklerinin bir derlemesi niteliğindedir.  Bu kapsamda, kurumların bünyelerinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamalarının %100 (yüzdeyüz)’ü “Ar-Ge indirimi” olarak kurumlar vergisi matrahından indirilmektedir. Ayrıca, ilgili dönemde kazancın yetersizliği nedeniyle indirim konusu yapılamayan Ar-Ge indirimi, sonraki hesap dönemlerine devreder. Bu devir için herhangi bir sure sınırlaması söz konusu olmadığından indirim için yeterli kazancın oluştuğu ilk dönemde indirim hakkından yararlanılabilir.

Yapılan bir harcamanın Ar-Ge indirimine konu edilebilmesi için Ar-Ge faaliyeti kapsamında yapılmış olması gerekmekte olup aşağıda belirtilen amaçlara yönelik faaliyetler KVK kapsamında Ar-Ge faaliyeti sayılmaktadır:

• Bilimsel ve teknolojik alanlardaki belirsizlikleri gidermek ve bunları aydınlatmak amacıyla, bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni teknik bilgilerin elde edilmesi,
• Yeni yöntemlerle yeni ürünler, madde ve malzemeler, araçlar, gereçler, işlemler, sistemler geliştirilmesi, tasarım ve çizim çalışmaları ile yeni teknikler ve prototipler üretilmesi,
• Yeni ve özgün tasarıma dayanan yazılım faaliyetleri,
• Yeni üretim yöntem, süreç ve işlemlerinin araştırılması veya geliştirilmesi, ile
• Bir ürünün maliyetini düşürücü, kalite, standart veya performansını yükseltici yeni tekniklerin /teknolojilerin araştırılması.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNİN GİRİŞİMCİ FİRMALAR BAKIMINDAN AVANTAJLARI

Bugün itibariyle Türkiye’deki sayıları elliyi aşan TGB’ye ek olarak önümüzdeki yıllarda İstanbul, İzmir Bilim ve Teknoloji Parkı TGB de dahil on beş yeni TGB’nin daha eklenmesi planlanan TGB’de girişimci firmalara sağlanan avantajlar kısaca aşağıdaki gibidir:

1. İzin Önceliği,
2. Damga Vergisi ve Harç İstisnası,
3. Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası,
4. Personel Ücretlerine İlişkin Her Türlü Vergi İstisnası,
5. Sigorta Primi İstisnası
6. Katma Değer Vergisi İstisnası,
7. Teknogirişim Sermayesi Teşviki,
8. TGB’de yer alan faaliyetlerde yürürlükteki iş ve çalışma mevzuatına göre personel istihdam etmek ve yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı Ar-Ge personeli çalıştırma imkanı,
9. Diğer firmalarla sürekli iletişim halinde olma ve düzenlen çeşitli etkinlik ve eğitimlere hızlı erişim ve katılma imkanı,
10. Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite/yüksek teknoloji enstitüsü personelinden TGB’de yer alan faaliyetlerde araştırmacı personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanların, çalıştıkları kuruluşların izni ile sürekli veya yarı-zamanlı olarak çalıştırılabilmesi,
11. Düzenli olarak yönetilen bir iş merkezinde yer alma imkanı (örn: operasyonel ve idari destekler, ortak alan temizliği, 24 saat güvenlik, ortak yaşam alanları), ve

12. Öğretim elemanlarının Üniversite / Yüksek Teknoloji Enstitüsü Yönetim Kurulu’nun izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile TGB’de şirket kurabilmesi, kurulu bir şirkete ortak olabilme ve/veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilme imkanı.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNİN GİRİŞİMCİ FİRMALAR BAKIMINDAN DEZAVANTAJLARI

Açıkça görülebileceği üzere, girişimci firmalar bakımından göz ardı edilemeyecek avantajlar sunulmuş olsa da, bu firmalar bakımından uygulamada maalesef bazı sorunlarla karşılaşılmaktadır. Genel olarak, bu sorunlar aşağıdaki gibidir:

1. TGB’de kiraların özellikle KOBİ’ler bakımından çok yüksek olması,
2. KOSGEB ve TÜBİTAK desteklerinde gecikmeler yaşanması,
3. Seri üretim aşamasındaki destek eksikliği,
4. Fiziki ve altyapı imkanlarındaki yetersizlikler (örn: laboratuvar),
5. Muafiyetlerden yararlanabilmesi için yazılım faaliyetlerinin Ar-Ge niteliği taşıması zorunluluğu,
6. TGB’nin bulunduğu―ilişkili olduğu üniversitelerin haricindeki üniversite akademisyenleri ile çalışılması halinde üniversitelerin döner sermayeleri üzerinden işlem yapılması,
7. Firmalar arasındaki bilgi paylaşımı ve iletişim eksikliği, ve
8. Pazarlama ve ticarileşme sorunu.

KOSGEB DESTEKLERİ

Gelişmekte olan Türkiye için günümüzde giderek önem kazanan konulardan biri de ülkedeki esnaf ve küçük işletmelerin devlet desteğiyle büyüyerek ekonomiye katkıda bulunmalarıdır. Türkiye’nin şu anda içinde bulunduğu ekonomik ve sosyal yapı ile Avrupa Birliği’ne giriş sürecinde düzenlenen uyum yasaları çerçevesinde küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (“KOBİ”) büyük destek verilmektedir. Bu kapsamda KOSGEB tarafından sağlanan destekler genel itibariyle aşağıdaki gibidir:

• KOBİ Proje Destek Programı: İşletmelerin; üretim, yönetim-organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projelerine 150.000,00 (yüzellibin) TL’ye kadar destek,
• Tematik Proje Destek Programı: KOBİ’ler ve meslek kuruluşlarının projelerinde 150.000,00 (yüzellibin) TL’ye kadar destek,
• İşbirliği Güçbirliği Destek Programı: Proje ortağı işletmelerin mevcudiyetlerini koruyarak kurulacak olan işletici kuruluşa ortak olmaları, proje ortağı işletmelerin bir kısmının ya da tamamının kendilerini feshederek kurulacak işletici kuruluşa ortak olmaları veya proje ortağı işletmelerin bir kısmının kendilerini feshederek ortaklardan birinin bünyesinde birleşmesi ile en az 5 (beş) işletmenin bir araya gelerek oluşturdukları ortaklık modellerine 250.000,00 (ikiyüzellibin) TL geri ödemesiz, 500.000,00 (beşyüzbin) TL geri ödemeli olmak üzere toplamda 750.000,00 (yediyüzellibin) TL’ye kadar destek,
• Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı: Ar-Ge, inovasyon ve endüstriyel uygulamaları kapsamında kira bedeli, personel ücreti gibi kalemlerde değişen oranlarla destek,
• Genel Destek Programı:  Bu destek kapsamında, yurtiçi fuar, yurtdışı gezi, tasarım, eğitim gibi konularda değişen oranlarda destek,
• Girişimcilik Destek Programı: Bu program kapsamında, KOBİ’lere, girişimcilere ve işletici kuruluşlara (İş Geliştirme Merkezi’ni yönetmek üzere kurulan tüzel kişilik) değişen oranlarla faiz,
• Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı: Bu program kapsamında gelişme ve büyüme potansiyeline sahip KOBİ’lere değişen oranlarda destek,

• Kredi Faiz Desteği: Bu kapsamda, KOBİ’lere kullandırılacak kredilerin faiz/kar payı, komisyon vb. giderlerinin program türüne göre kısmen ya da tamamen karşılanması şeklinde destek, ve
• KOSGEB Laboratuvar Hizmetleri: Laboratuvar hizmetleri veren KOSGEB merkezlerinde  KOBİ’lere ücretlendirmede destek olunarak düşük ücret uygulanması konusunda destek

sağlanmaktadır.

***