Hizmet Sağlayıcılar ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Yönetmeliği

02.09.2015

Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcılar ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 26.08.2015 Tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kişi ve kurumlar için bir takım ön hazırlık gerektiren 5-6-7-8 maddelerdeki (aşağıda detaylarına yer verilmiştir) yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ise 3 (üç) aylık bir süre verilmiştir.

Yönetmelik metninde daha evvel yayımlanan taslak metinle kıyasladığımızda E-Ticaret oyuncularının yararına olacak şekilde bir takım düzeltmeler yapıldığını görüyoruz. İşbu Bilgi Notu’nda hukuki detaya girilmeden ve daha evvel yayımlanan Yönetmelik Taslağı ile herhangi bir karşılaştırma yapılmadan özet olarak getirilen yeniliklere yer verilecektir.

YÖNETMELİK HAKKINDA DEĞERLENDİRME

Yönetmelik hakkında daha doğru bir değerlendirme yapabilmek için bazı tanımlara yer vermeyi uygun buluyoruz. Yönetmelik kapsamında başkaca tanımlar da yer almakta olup burada sadece özellikle dikkat edilmesi gerektiğini düşündüğümüz tanımlara değinilmiştir.

Aracı Hizmet sağlayıcı: Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişileri,

Hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişileri,

Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) : Elektronik iletilerin gönderimi ve teslimatı da dâhil olmak üzere kullanımına ilişkin olarak hukukî delil sağlayan, elektronik postanın nitelikli şeklini,

Onaylanmış Telefon Numarası: Hizmet sağlayıcı tarafından beyan edilen ve aracı hizmet sağlayıcı tarafından gönderilen bir doğrulama koduyla onaylanan numarayı ifade etmektedir.

Bu tanımlarla ilgili olarak Hizmet Sağlayıcı’nın doğrudan E-Ticaret faaliyetinde bulunan kişi ya da kurumlar olduğu, Aracı Hizmet Sağlayıcı’nın ise bu yönetmelik kapsamında Pazar yeri iş modeli ile çalışan kişi ya da kurumlar olduğunu anlıyoruz. Bu ayrıma dikkat etmek Yönetmelik kapsamında aşağıda vereceğimiz bilgilerin doğru anlaşılması açısından önem arzetmektedir.

 

 

1. HİZMET SAĞLAYICININ BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Hizmet Sağlayıcılar, Yönetmelik kapsamında iki farklı alan hizmet vermek üzere ayrıma tabi tutulmaktadır. (i) doğrudan kendine ait e-ticaret ortamında hizmet veren, (ii) Aracı Hizmet Sağlayıcı üzerinde hizmet veren.

 

• Kendine ait e-ticaret ortamında hizmet veren ve Tacir veya Esnaf olan Hizmet Sağlayıcı aşağıda sayılan bilgileri kendilerine ait e-ticaret ortamında bulundurmak zorundadır.
  • Tebligata elverişli KEP adresi, elektronik posta adresi ve telefon numarası ile varsa işletme adı veya tescilli marka adı.
  • Mensubu olduğu meslek odası ve varsa üyesi olduğu sektörel kuruluşlar ile meslekle ilgili davranış kuralları ve bunlara elektronik olarak ne şekilde ulaşılabileceğine ilişkin bilgiler.
  • Tacir ise ayrıca ticaret unvanı, MERSİS numarası ve merkez adresi.
  • Esnaf ise ayrıca adı ve soyadı, vergi kimlik numarası ve merkez adresi

 

• Tacir ya da esnaf olmayan Hizmet Sağlayıcı ise kendine ait e-ticaret ortamında;
  • Ad-Soyad veya unvanını
  • Merkez adresini
  • Tebligata Elverişli KEP adresini
  • E-Posta adresi ve telefon numarasını vermelidir.

 

Hizmet Sağlayıcı burada sayılan bilgileri ana sayfası üzerinde yer alan “İletişim” başlığı altında vermelidir.

 

• Aracı Hizmet Sağlayıcı üzerinden hizmet veren ve Tacir ya da Esnaf olan Hizmet Sağlayıcı’nın vermesi gereken bilgiler:
  • Ticaret unvanı, işletme adı veya tescilli marka adı bilgilerinden en az biri.
  • Tebligata elverişli KEP adresi.
  • Esnaflar için vergi kimlik numarası, tacirler için MERSİS numarası.
  • Merkez adresi ve onaylanmış telefon numarasının aracı hizmet sağlayıcıda bulunduğuna ilişkin bilgi.

 

• Aracı Hizmet Sağlayıcı üzerinden hizmet veren ve Tacir ya da Esnaf olmayan Hizmet Sağlayıcı’nın vermesi gereken bilgiler:
  • Adı ve soyadı.
  • İkametgâhının bulunduğu il.
  • Merkez adresi ve onaylanmış telefon numarasının aracı hizmet sağlayıcıda bulunduğuna ilişkin bilgi.

 

Hizmet Sağlayıcı (c) ve (d) kısımların sayılan bilgileri, Aracı Hizmet Sağlayıcı tarafından tahsis edilen alanda yani uygulamada bilinen adıyla Satıcının mağaza sayfasında vermelidir.

 Yukarıda değinilen Merkez Adresi ve onaylanmış telefon numarasına ise açıkça yer verilmeyecek sadece bu bilgilerin Aracı Hizmet Sağlayıcı’da var olduğuna ilişkin bir bilgilendirme yapılacaktır. Yani Pazar Yeri iş modeli ile iştigal eden kişi ya da kurumların haklı olarak istemediği, telefon ve adres bilgisine yer verilmesi söz konusu değildir.

 

İşbu (1) nolu bölümde saydığımız bilgilerin güncel olmasından Hizmet Sağlayıcı sorumludur. Herhangi bir bilgide değişiklik olması halinde değişikliğin olduğu gün derhal gerekli güncelleme yapılmalıdır. Ayrıca verilen tüm bilgilerin doğruluğundan Hizmet Sağlayıcı sorumludur. Yani Aracı Hizmet Sağlayıcı hiçbir şekilde girilen bilginin doğruluğunu kontrolünü yapmayacaktır. Aracı Hizmet Sağlayıcı’nın yapması gereken üç husus; (i) Hizmet Sağlayıcı’nın bu bilgileri girmesi için gereken teknik imkanı sağlamak, (ii) Merkez adresi bilgisini almak, (iii) Hizmet Sağlayıcı tarafından verilen telefon numarasının doğruluğunu teyit etmektir.

 

Eleştiri: Yukarıda tanım kısmında verdiğimiz Onaylanmış Telefon Numarası ibaresi, Yönetmeliği hazırlayanlar tarafından biraz sıkıntı yaratır şekilde kaleme alınmıştır. Bu numaraya bir doğrulama kodu gönderilere onaylanmaktan bahsedilmekte olup sabit telefon numarası niteliğindeki numaralara bir doğrulama kodu gönderilmesi bildiğimiz kadarıyla teknik açıdan mümkün değildir. Bu tanım yazılırken sadece mobil telefonlar düşünülere hazırlanmış bir tanım olduğunu düşünmekteyiz. Bu durumda sabit numaraların onaylanması için ne şekilde hareket etmek gerektiğini konusunda Bakanlık’tan bir açıklama gelmesi faydalı olacaktır.

 

2. ARACI HİZMET SAĞLAYICILARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

 Yukarıda, Yönetmelik kapsamında Aracı Hizmet Sağlayıcı olarak Pazar yeri iş modeli ile çalışan şirket ve kişilerin anlaşıldığını belirtmiştik. Bu kısımda vereceğimiz bilgiler ve zorunluluklar da doğrudan Aracı Hizmet Sağlayıcılara yüklenen yükümlülükler olarak Yönetmelik’te belirtilmiştir.

 

• Aracı Hizmet Sağlayıcılar da aynen Hizmet Sağlayıcı gibi işbu bilgi notunun 1. Bölümünde (a) ve (b) olarak belirtilen kısımlarda verilen bilgilerden Tacir ya da esnaf olup olmama kriterine göre belirlenecek olanlara ana sayfa içinde İletişim başlığı altında yer verir.

 

• Aracı hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret ortamı sunduğu Hizmet Sağlayıcıya ilişkin bilgilerin, Hizmet Sağlayıcıya tahsis edilen alanda gösterilebilmesi ve güncellenebilmesi için gerekli teknik imkânları sağlar.

 

• Aracı Hizmet Sağlayıcı, Hizmet Sağlayıcının elektronik ticaret faaliyetine başlamasından önce Yönetmelik kapsamında vermesi gereken bilgileri vermesini sağlar.

 

• Aracı Hizmet Sağlayıcı, hizmet sunduğu elektronik ortamı kullanan gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanan içeriği kontrol etmek, bu içerik ve içeriğe konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykırı bir faaliyetin ya da durumun söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.

 

Aracı Hizmet Sağlayıcılar’ın bir diğer yükümlülüğü olarak Hizmet Sağlayıcı’nın vermesi gereken bilgileri vermesi noktasında bir sorumluluk dikkati çekmektedir. Sorumluluğun niteliği tam olarak anlaşılamamakla birlikte, bir Pazar yeri, kendi e-ticaret alanında satış yapan bir satıcıdan işbu bilgi notu (1) (a) ve (b) kapsamında yer alan bilgileri ilgili alana girmeden satış yapmasına izin vermeme gibi bir sorumlulukla karşı karşıya kalmaktadır.

 

3. İŞLEM REHBERİ

 Yönetmelik kapsamında ister kendine ait e-ticaret alanında satış yapsın isterse de Aracı Hizmet Sağlayıcılar üzerinden satış yapsın tüm Hizmet Sağlayıcıların “İşlem Rehberi” adında bir metin oluşturup buna ana sayfada yine İşlem Rehberi başlığı altında yer vermeleri gerekmektedir. İşlem Rehberi’nin içermesi gereken asgari içerik şu şekildedir;

 

• Sözleşmenin kurulabilmesi için mal ve hizmetin seçilmesi, teslimat ve ödeme bilgilerinin girilmesi ile siparişin onaylanması gibi gerekli aşamaları gösterir şekilde teknik adımlar,

 

• Elektronik ticarete ilişkin sözleşmenin, elektronik ortamda saklanıp saklanmayacağı ile bu sözleşmeye alıcının daha sonra aynı ortamda erişiminin mümkün olup olmayacağı ve bu erişimin ne kadar süreyle sağlanacağına ilişkin bilgi,

 

• Alıcının siparişi vermeden önce veri girişindeki hatalarını açık ve anlaşılır bir şekilde belirleyebilmesi ve düzeltebilmesi amacıyla özet sipariş formu ile geri al ve değiştir gibi teknik araçların sunulacağına ilişkin bilgi,

 

• Elektronik ticaret işlemleri nedeniyle elde ettiği kişisel verilere ilişkin gizlilik kuralları,

 

• Alıcıyla arasında uyuşmazlık çıkması halinde varsa alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmaları.

 

Burada belirtilen açıklamalar aslında Tüketici mevzuatına uygun davranan her e-ticaret sitesinde hali hazırda birkaç farklı alanda yer almaktadır.

 

4. SİPARİŞE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER

 

Tüm Hizmet Sağlayıcılar mal ve hizmet siparişleri esnasında aşağıda belirtilen hususları sağlamak zorundadır;

 

• İkinci el malların ayrı kategoride satışa sunulmasını,

 

• Verilen siparişin onaylanması aşamasında ve ödeme bilgilerinin girilmesinden önce, vergi ve teslimat masrafları da dâhil olmak üzere alıcının ödeyeceği toplam bedelin ve sözleşmenin diğer şartlarının alıcı tarafından açıkça görülmesini,

 

• Mal veya hizmetin toplam bedeli, fiyatın hesaplanma usulü ve teslimat masrafları önceden belirlenemiyorsa buna ilişkin ek masrafların ödenebileceği bilgisini,

 

• Siparişin onaylanmasından önce alıcıların veri giriş hatalarını belirleyebilmesi için sipariş özetini ve bu hatalarını düzeltebilmesi için geri al ve değiştir gibi uygun, etkili ve kolay erişilebilir teknik araçları,

 

• Sözleşme hükümlerinin ve genel işlem şartlarının, alıcı tarafından yeniden görülebilmesi, basılı bir şekilde kullanılabilmesi ve saklanabilmesi amacıyla söz konusu hususların alıcıya fiziki veya elektronik ortamda gönderilmesini,

 

5. SİPARİŞİN TEYİDİ

 Aracı hizmet sağlayıcı ve kendine ait elektronik ortamda satış yapan hizmet sağlayıcı siparişi aldığını, işlemin yapıldığı ağ üzerinden ve ayrıca elektronik posta, kısa mesaj, telefon araması, faks gibi araçlardan en az biriyle gecikmeksizin alıcıya bildirir.

 

Buna göre hem Aracı Hizmet Sağlayıcı hem de Hizmet sağlayıcı sipariş teyidinden sorumlu kılınmıştır. Hali hazırda da zaten bir çok site üzerinden sipariş teyitleri hem siparişin verildiği sayfada hem de e-posta aracılığıyla yapılmakta olduğundan uygulama açısından büyük değişiklik getirecek bir durum olmayacak gibi görünmektedir.

 

6. İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE KAYITLARIN SAKLANMASI

Şikâyet konusu işlemlerde ispat yükümlülüğü, hizmet sağlayıcı ve/veya aracı hizmet sağlayıcıya aittir. Yani Aracı Hizmet Sağlayıcı üzerinden gerçekleşen satışlar için olası bir şikayette Bakanlık tarafından Aracı Hizmet Sağlayıcı’ya da bilgi sorulabilecektir. Bunun dışında Hizmet Sağlayıcı ister doğrudan kendi e-ticaret ortamında satış yapsın isterse bir pazar yeri vasıtasıyla yapsın her iki ihtimalde de ispat anlamında sorumludur.

 

Bir Elektronik Ticaret işlemine ilişkin kayıtlar işlem tarihinden itibaren 3 (üç) yıl süreyle saklanmak zorundadır. Bu durum Tüketici Mevzuatı kapsamında da aynı süre olduğu için uygulamada büyük probleme yol aşacak türden gözükmemektedir.

 

7. UYGULAMAYA GİRİŞ SÜRELERİ VE SONNOT

 İşbu bilgi notunda Hizmet Sağlayıcı’ya getirilen yükümlülükler Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 (üç) ay içinde yerine getirilmelidir. Yani sektörün yararına olarak bir geçiş hükmü öngörülmüştür.

 

Yönetmelikte yer alan şikayet ile ilgili kısımlara, standart prosedür tanımlanmış olduğundan bu bilgi notunda yer verilmemiş olup ilgilenenler için bu linke tıklanıp (http://www.bb-legal.com/uploads/2015/08/Yonetmelik_ETHSAHS.pdf) Yönetmelik tam metnine ulaşılarak 12-13-14-15 numaraları maddeler incelenebilir.