Başlıkta Melek Yatırımcılık Yönetmeliği olarak yazdığım Yönetmeliğin orijinal Adı ” Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliği” dir. Bu yönetmelik henüz taslak aşamasında. Yakın zamana kadar kamuoyundan görüşler toplandı ve kısa süre içinde nihai halini alması beklenmektedir. Bu yazımda Mevcut Taslak üzerindeki eleştirilerimi kaleme aldım. Aşağıda taslağın her maddesi yer almamakta olup sadece yorumda bulunduğum maddeler yer almaktadır. Tam metne buradan ulaşabilirsiniz. Aşağıda okuyacağınız görüşler ilgili kurumlarla da paylaşılmıştır.
BİREYSEL KATILIM SERMAYESİ YÖNETMELİĞİ
Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’ un EK-5 maddesi uyarınca hazırlanan işbu yönetmelik uyarınca vergisel ve henüz açıklanmamış diğer ayrıcalıklardan yararlanacak olan Bireysel Katılım Yatırımcısı’ nın (“BKY”) gerçek kişi olması zorunlu kılınmıştır. Bir diğer ifade ile BKY‘lerin tüzel kişiler olmasının önüne geçilmiştir. Oysa ki ticari hayata bakıldığında birçok yatırımcının şahsi olarak kendi malvarlıkları üzerinden değil sahibi veya ortağı oldukları tüzel kişiliğe sahip şirketler üzerinden belirli yatırımları yaptıkları görülmektedir. Ayrıca ifade etmek gerekir ki sektörlerinde söz sahibi birçok yatırımcının bu nedenlerle kişisel malvarlıkları oldukça sınırlıdır ve aşağıdaki yeri gelen maddelerde belirtileceği gibi malvarlıkları Yönetmeliğin BKY lisansı alınması getirmiş olduğu parasal limitlerin aşağısında kalmaktadır. Bunun yanında Yönetmeliğin 28. Maddesinde tanımlanan “BKY ortaklık” sisteminden anlaşılacağı üzere Kanun koyucunun ortaklık ile yatırım yapılmaması gibi bir amacı bulunmamaktadır. Bu nedenlerle BKY ortaklık yapısı gibi hukuki niteliği kesin olarak belirli olmayan bir yapı yerine BKY lisansının belirli şartları sağlayan Tüzel kişiliklere de verilmesi konunun amacına uygun olacaktır.
Bunun yanında bir diğer önemli husus Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliğinin hangi sektörler için uygulanacağıdır. Bu kapsamda bir sektör ayrımının yapılmasının uygun olmayacağı görüşünü paylaşmakla birlikte böyle bir ayrımın yapılması halinde Uygulanacak sektörlerin Yönetmelikte açıkça belirtilmesi yatırımcıların ileriye dönük yatırım planlaırnı şekillendirmeleri için son derece önemlidir.
Aşağıda yorum ve görüşlerimiz paylaşılmış olup, yorumda bulunduğumuz maddenin taslakta yer alan tam metni inceleme kolaylığı olması açısından yazılmıştır. (Aşağıda göreceğiniz maddeler sadece tarafımızca yorum ve görüş bildirilen maddeler olup aşağıya alınmayan taslak maddeleri hakkında herhangi bir yorumumuz bulunmamaktadır) Madde metinleri içerisinde koyu olarak belirtilen kısımlar tarafımızca yapılan yorumların dayanağını oluşturmaktadır.
Tanımlar
Madde 3:
h) Bireysel Katılım Yatırımcısı Ağı : Girişimcilerin BKY’ler ile bir araya geldiği, BKY’ler tarafından oluşturulan birlikleri,
Yorumlarımız : “Birlik” ibaresinden hukuki kastın ne olduğu tam olarak anlaşılamamaktadır. Tüzel Kişilik olarak Anonim veya Limited Şirket şeklinde bir yapılanma mı yoksa Dernek kapsamında bir örgütlenmemi kastediliyor bu konu netleştirilmelidir. Tüzel Kişiliğin çerçevesi çizildikten sonra kurulacak “Birlik” in maddi anlamda ne şekilde gelir sağlayacağı da Yönetmelikte açıkça düzenlenmelidir. Örneğin Birlik’in dernek statüsünde yer alması durumunda bağışlar ve yardımlar dışında ancak amacı doğrultusunda bir ticari işletme kurması durumunda maddi geliri olabilecektir.
Devlet Desteklerinden Yararlanma
Madde 4- (1) Kanun kapsamında 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 82. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki vergi indiriminden ve Müsteşarlıkça sağlanacak diğer desteklerden yararlanmak için BKY’lerin Müsteşarlık tarafından bu Yönetmelikte belirtilen kriterleri yerine getirmeleri şarttır.
Yorumlarımız: Bu maddede ve Yönetmeliğin muhtelif diğer maddelerinde geçen vergi indirimi dışında sağlanacak diğer desteklerin kapsamının ne olduğu Yönetmelikte açıkça belirtilmelidir. En azından piyasa dinamikleri takip edilerek yönetmeliğin yayınlanacağı dönemde kesin olarak verilecek destekler yönetmeliğe süreleriyle birlikte işlenmeli ve başkaca destekler ihdas edilmesi konusunda Müsteşarlığa yetki verilmelidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Lisanslama
BKY Lisansı
Madde 5- (1) BKY olarak faaliyette bulunan gerçek kişilerin devlet desteklerinden yararlanabilmeleri için Bireysel Katılım Yatırımcısı Lisansına sahip olması şartı aranır.
(2) BKY’lerin lisans sahibi olması için aşağıda yer alan yüksek gelir veya servete sahip yatırımcı veya tecrübeli yatırımcı tanımlarındaki şartlardan herhangi birini taşıması gerekir:
a) Yüksek gelir veya servete sahip yatırımcılar;
1) Lisans almadan önceki 2 mali dönem için yıllık geliri 200.000 TL ve üzerinde olan veya,
Yorumlarımız: Yukarıda da belirttiğimiz gibi birçok önde gelen yatırımcının şahsi servetleri bu meblağın altında kalmaktadır. Bunun yanında “yıllık gelir” ifadesinin tanımlar kısmında tanımlanması yerinde olacaktır. Zira yıllık gelirin beyan edilen Gelir Vergisi Matrahı yani net mi yksa brüt tutar üzerinden mi kabul edileceği yönetmelikte belirlenmemiştir.Bu tür bir belirlemenin yapılması karışıklığın önüne geçecektir.
2) Kişilerin müracaat anında sahip oldukları her türlü menkul ve gayrimenkul varlıklarından oluşan kişisel servetin toplam değeri 1.000.000 TL ve üzerinde olan yatırımcıları ifade eder. Ancak;
Yorumlarımız: Madde de geçen her türlü menkul malın tanımının yapılması gereklidir. Halka Açık olmayan şirketlerde sahip olunan hisselerin de yönetmelik kapsamında menkul varlık olarak kabul edilmesi faydalı olacaktır.
1) İkamet edilen konut veya bu konutu ipotek ederek alınan herhangi bir kredi,
2) Sigorta sözleşmelerinden doğan haklar,
3) Emeklilik primi şeklinde kazanılan mali haklardan ölüm veya emeklilik halinde ödenecek tutarlar,
kişisel servetin hesaplanmasında dikkate alınmaz.
b) Tecrübeli Yatırımcılar;
1) Finans kurumlarında fon yöneticisi ya da finansal kurumların KOBİ finansmanı birimlerinde veya girişim sermayesi şirketlerinde müdür veya dengi bir pozisyonda ya da daha üst bir pozisyonda en az 2 yıl iş tecrübesine sahip olan veya,
2) Lisans alınmadan önce son 5 yıl içinde en az 2 yıl, yıllık cirosu en az 50.000.000 TL olan bir şirkette genel müdür yardımcısı veya dengi bir pozisyonda ya da daha üst bir pozisyonda çalışan veya,
3) BKY ağlarının birine lisans alınmadan önce en az 2 yıl süreyle üyeliği bulunan ve müracaat sırasında halka açık olmayan en az 3 şirkette BKY olarak ortak olan kişileri ifade eder.
Yorumlarımız: Tecrübeli yatırımcılar kapsamı sadece Finans sektörü ile ya da 50.000.000 TL gibi yüksek bir ciro eşiği ile sınırlı olmamalıdır. Özellikle e-ticaret sektöründe çok kısa sürelerde çok büyük yatırımlar alarak başarasını ispatlamış bir çok girişimci ve yatırımcı bulunmaktadır. Ciro eşiği kriteri yanına herhangi bir yıl ile sınırlama olmaksızın genel müdür veya genel müdür yrd. Dengi pozsiyonda çalışan ve şirketine son 1 yıl içinde belli bir miktarın üzerinde yabancı ya da yerli yatırım alabilmeyi başaran kişilerin de bu kapsamda değerlendirilmesi faydalı olacaktır.
Lisans Başvurusunda Aranan Belgeler
Madde 7- (1) Lisans başvurusunda bulunacak BKY’ler Yüksek Servete Sahip Yatırımcı veya Tecrübeli Yatırımcı tanımlarından birine göre aşağıdaki belgeleri akredite olmuş BKY ağları vasıtasıyla Müsteşarlığa ibraz eder.
(2) Yüksek Servet Sahibi Yatırımcılar İçin;
a) BKY tarafından doldurulmuş ekteki örneğe uygun Başvuru Formu,
b) Başvuru tarihi itibariyle son 2 yılda yıllık gelirinin 200.000 TL’nin üzerinde olduğunu gösteren çalışılan kurumun yetkilisi tarafından imzalanmış belge ve/veya son 2 yıla ait vergi dairesince ya da noterce tasdik edilmiş vergi beyannamesi örneği veya başvuru tarihi itibariyle kişisel servetinin 1.000.000 TL’nin üzerinde olduğunu gösteren, tapudaki kayıtlı değeri ya da taşınmazın bulunduğu belediyenin belirlediği rayiç bedel üzerinden dikkate alınan mülkiyetindeki gayrimenkullere ilişkin belgeler ve/veya Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olduğunu gösteren, bu araçların tutulduğu bankaların ya da kurumların yetkilileri tarafından imzalanmış belgeler, (Başvuru sahibinin ikamet ettiği konut veya bu konutu ipotek ederek alınan herhangi bir kredi, sigorta sözleşmelerinden doğan haklar, emeklilik primi şeklinde kazanılan mali haklardan ölüm veya emeklilik halinde ödenecek tutarlar hariç olmak üzere)
Yorumlarımız: Borsada işlem görmeyen şirketlerin ödenmiş sermayelerinin de Kişisel servet kapsamına alınması Yatırımcıların sahibi olduğu Şirketlerin sermayelerini Kişisel servet olarak gösterebilmesini sağlayacaktır. Birçok yatırımcının malvarlıklarının neredeyse tamamını Şirketlerine özgüledikleri gözönüne alındığında Yönetmelikte bu revizenin yapılması BKY lisansı alabilecek Yatırımcı sayısında ciddi bir artış sağlayacaktır.
c) Özgeçmiş.
(3) Tecrübeli Yatırımcılar için;
a) BKY tarafından doldurulmuş ekteki örneğe uygun Başvuru Formu,
b) Lisans başvuru tarihinden önce bir BKY ağına en az 2 yıl üyeliği olduğunu gösteren söz konusu ağın yetkilisi tarafından imzalanmış belge ile birlikte halka açık olmayan en az 3 şirkete ortak olduğunu gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi örneği veya,
c) Finans kurumlarında fon yöneticisi veya girişim sermayesi şirketlerinde ya da finansal kurumların KOBİ finansmanı birimlerinde müdür veya dengi bir pozisyonda ya da daha üst bir pozisyonda en az 2 yıl iş tecrübesine sahip olduğunu gösteren söz konusu şirketin ya da kurumun yetkilisi tarafından imzalanmış belge veya,
Yorumlarımız: 5. madde kapsamında belirttiğimiz görüşler bu madde için de geçerlidir.
d) Yıllık cirosu en az 50.000.000 TL olan bir şirkette lisans alınmadan önce son 5 yıl içinde en az 2 yıl, genel müdür yardımcısı veya dengi bir pozisyonda ya da daha üst bir pozisyonda çalıştığını gösteren söz konusu şirketin yetkilisi tarafından imzalanmış belge,
e) Özgeçmiş.
(4) Yabancı uyruklu BKY’ler için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan alınan çalışma izni ve İçişleri Bakanlığı’ndan alınan oturma iznine ilişkin belgelerin de gönderilmesi gerekir.
Lisans Süresi
Madde 8– (1) BKY’lere verilen lisanslar 5 yıl için geçerli olup, 5 yıllık süre lisansın BKY’ye Müsteşarlıkça verildiği tarihte başlar. Lisans süresi sonunda BKY’ler isterse lisans yenileme talebinde bulunabilirler. Müsteşarlık lisans yenileme taleplerini değerlendirerek BKY’lerin sahip olduğu lisansın süresini 5’er yıllık sürelerle uzatabilir.
Yorumlarımız: Yönetmeliğin ilerleyen maddelerinde açıklanan izin-bildirim prosedürleri ve genel olarak Lisans Başvurusunun sona erdirilmesi için belirli bir süre öngörülmedilir. Bu prosedürlere zaman sınırlaması koymamak dinamik olan birçok sektörde zaman kaybına ve dolayısı ile potansiyel yatırımların gerçekleşmemesine neden olabilecektir. Yatırımcı ile Girişim Şirketi arasında belli bir süre sonunda sağlanmış olan mutabakat, Lisans başvuru sürecinin uzaması sonucunda tehlikeye düşecektir.
Lisansın İptalini Gerektiren Durumlar
Madde 11- (1) Lisans iptalini gerektiren durumlar:
a) BKY’nin fiil ehliyetini kaybetmesi,
b) Lisanslama kriterlerinin kaybedildiğinin tespit edilmesi,
c) BKY’nin vefatı,
d) BKY tarafından girişim şirketine konulan sermayenin iş planında belirtilen amaca aykırı biçimde kullanılması,
e) Müsteşarlığa kasıtlı olarak yanlış bilgi ve belge verilmesi, Müsteşarlığı aldatmaya yönelik muvazaalı işlemlere girişilmesi,
f) Bu Yönetmelikle getirilen anonim şirketlerdeki ortaklık payına, oranına, yatırım sınırlamalarına ve sektörel kısıtlamalara uyulmaması.
Yorumlarımız: Diğer maddelerde belirttiğimiz gibi hangi sektörlerin bu kapsamda yer alacağı açıkça belirtilmelidir.
(2) Birinci bentte yer alan hususların oluştuğunun tespit edilmesi veya Yönetmeliğin diğer hükümlerine aykırı bir fiilin oluşması durumunda Müsteşarlık öncelikle BKY’yi ve girişim şirketini uyarır. Yapılan uyarılara rağmen aykırılığın devam ettiğinin tespit edilmesi durumunda Müsteşarlık BKY lisansını iptal eder. Gerekli durumlarda BKY veya girişim şirketi hakkında yasal işlem de başlatabilir.
(3) Lisansı iptal edilen BKY, lisans iptalinden itibaren 2 yıl süreyle yeni lisans belgesi müracaatında bulunamaz. Müsteşarlığın talebi durumunda bu lisans belgeleri BKY tarafından en fazla 1 hafta içerisinde Müsteşarlığa iade edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BKY Yatırımlarının Tabi Oldukları Hususlar
Yatırım Sınırı ve Faaliyet Alanları
Madde 13– (1) BKY’ler, madde 28-31’de belirtilen ortak yatırımlar hariç lisanslarının 5 yıllık geçerlilik döneminde bireysel olarak en fazla 10 farklı anonim şirkete yaptıkları yatırım için devlet desteği alabilir. Bu sırını aşan yatırımlar için devlet desteği sağlanmaz. Ek….’de yer alan sektör veya faaliyetler dışındaki BKS yatırımları devlet desteklerinden yararlandırılmaz.
Yorumlarımız: Madde de bahsedilen ek Müsteşarlıkça en yakın zamanda kamuoyu ile paylaşılmalıdır
Asgari ve Azami Yatırım Tutarları
Madde 14– (1) BKY’nin girişim ortaklığına koyduğu sermayenin devlet desteklerinden yararlanabilmesi için BKY tarafından her bir girişim şirketine konulacak sermayenin büyüklüğü 20.000 TL’den az ve yıllık bazda 1.000.000 TL’den fazla olamaz. Ancak BKY tarafından farklı girişim şirketlerine yapılacak yatırımların toplamı bu tutarı aşabilir.
(2) BKY’ler tarafından yönetmeliğin 28-31. maddelerinde belirtilen esaslar dahilinde Müsteşarlığa bildirimde bulunmak kaydıyla yapılacak ortak yatırımlarda yıllık bazda her bir girişim şirketine yapılacak yatırım için konulacak sermayenin azami tutarı 2.000.000 TL olarak uygulanır. Ortak yatırım için aranan şartları taşımaması durumunda her bir girişim şirketine BKY’ler tarafından yatırılan toplam sermaye yıllık 1.000.000 TL’yi aşamaz.
Yorumlarımız: “Devlet destekleri” ifadesi yönetmelikte açıklanmalı ve bu desteklerin kapsamı ve yararlanma periyodu hakkında gerekli bilgi verilmelidir.
Müsteşarlığa Başvuru
Madde 15– (1) BKY’ler girişim şirketlerine yapacakları yatırımların devlet desteğinden yararlanması için 21. maddede belirtilen belgelerle yatırım yapmadan önce Müsteşarlıktan ön uygunluk yazısı alırlar. Bu müracaatlar BKY adına üyesi olduğu BKY ağı tarafından yapılır. BKS düzenlemelerine aykırı olması durumunda başvurular iade edilir. Eğer düzeltilmesi gereken hususlar var ise, düzeltme isteği BKY’ye bildirilir.
Yorumlarımız: Müsteşarlığa başvuru prosedürü kesinlikle bürokratik engel yaratacak nitelikte düzenlenmemelidir. Başvuru kapsamında ibraz edilecek belgeler bilgilendirme amaçlı teslim edilmeli ve Müsteşarlığın da tutumu bu yönde olmalıdır. Aksi halde süreçler uzayacağı gibi yatırım zamanlaması konusunda Yatırımcılar için büyük bir handikap oluşacaktır. Bunun yanında yukarıda da belirttiğimiz gibi başvuru sürecinin tüm prosedürleri belirli bir süreye bağlanmalı yani örneğin müsteşarlık başvurudan itibaren 10 gün içinde süreci tamamlamalı ya da bu süre içerisinde Müsteşarlıktan Yatırımcıya olumsuz bir dönüş olmaması halinde Başvurunun zımmen kabul edildiği varsayılmalıdır.
İş Planı
Madde 16– (1) BKY’ler kurumlara koydukları sermayenin vergi desteklerinden yararlanması için Müsteşarlığa bir iş planı sunmak zorundadırlar. BKY’lerin işletmeye koydukları sermayeyi hangi amaçla ve ne kadar sürede kullanacaklarını gösteren iş planları EK….’deki örneğe uygun şekilde hazırlanır.
Yorumlarımız: Birçok sektör için yönetemlik ekinde belirtilecek olan tek tip iş planının uygulanması gerekecektir. Bu durumda yönetmelik ekinde yer alacak olan iş planının çok esnek bir yapıda düzenlenmiş olması gerekmektedir. Bir diğer alternatif ise her sektör için ayrı uygulanacak bir iş planının paylaşılması olacaktır.
Esas Sözleşme
Madde 17– (1) BKY ve girişimciler esas sözleşmeyi kendi ihtiyaç ve öncelikleri doğrultusunda oluşturur. Oluşturulan esas sözleşme taslağı nihai hale gelmeden önce 21. madde kapsamında Müsteşarlığa gönderilerek Müsteşarlıktan uygunluk yazısı alınır.
Yorumlarımız: Ana Sözleşmeye uygunluk yazısı alınması zorunlu kılınmış ve fakat Müsteşarlığın hangi sürede bu yazıyı vermek zorunda olduğu belirtilmemiştir. Bu hususunda bir süreye bağlanması zaruridir. Aksi halde ucu açık bir hakkın Müsteşarlığı tanınması gündeme gelir ki yatırım yapılacak özellikle e-ticaret gibi çok dinamik sektörlerde zaman kaybını telafisi mümkün olmaz.
(2) Girişimci ve BKY esas sözleşme dışında karşılıklı hak ve sorumluluklarını teminat alan sözleşme ya da sözleşmeler yapabilir. Ancak yapılan sözleşmeler esas sözleşme hükümlerine aykırılık teşkil edemez.
Yorumlarımız: Taraflar yapacakları Hissedarlık Sözleşmelerine esas sözleşme hükümlerine aykırı ya da esas sözleşmede hiç değinilmeyen (Örn; Girişimciye rekabet yasağı getirilmesi, hisse satış kısıtlamaları) hükümler koyduklarında bunun yaptırımı ya da ayrıca bir denetimi söz konusu olacak mıdır? Yönetmelikte bu tür esas sözleşme dışı anlaşmaların Müsteşarlığı ibrazı talep edilmemekte olduğundan bu konuya açıklık getirilmesi gereklidir. Zaten şunu da belirtmek gerekir ki bu tür biz Hissedarlık Sözleşmesinin de Müsteşarlığ aibrazı istenmemelidir.
(3) BKY’ler girişim şirketlerine koydukları sermaye karşılığında girişimciden borç doğurucu nitelikte bir belgeyi imzalamasını talep edemez. Bu durumun tespiti halinde, BKS yatırımı
destek kapsamından çıkarılır. Varsa kullandırılan destekler 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu geçici 82. maddesi çerçevesinde geri alınır.
Asgari ve Azami Ortaklık Payı
Madde 18– (1) BKY’ler tek başlarına ya da BKY’lerin bir araya gelerek oluşturdukları ortaklıklar girişim şirketinde hâkim ortak olamaz.
Yorumlarımız: Hakim ortak ifadesi tanımlar bölümünde tanımlanmalıdır. Genel algı olarak %50’den fazla hisse sahibi hakim ortak olarak anlaşılmakta olup bu hususun net olarak ifade edilmesinde fayda vardır.
BKY Ortaklık Payı ve Yönetim
Madde 19– (1) BKY’lerin girişimci şirket yönetimine katılımı sadece resmi yönetim organına katılımla sınırlıdır. Bu katılım, yönetim kurulu, denetim kurulu yahut resmi olmayan biçimde, danışma kurulu veya komitesi vasıtasıyla gerçekleşir.
Yorumlarımız: BKY Girişimci Şirketin imza sirkülerinde hiçbir şekilde yer almayacak mıdır yoksa belirli konularda söz sahibi olması mı engellenecektir bu konu açıklığa kavuşmalıdır.
Ön Başvuruda Aranan Belgeler
Madde 21– (1) BKS yatırımında devlet desteklerinden yararlanmak isteyen BKY yatırım yapmadan önce Müsteşarlığa aşağıdaki belgeleri ibraz ederek akredite BKY ağı aracılığıyla yatırım için uygunluk müracaatında bulunur;
a) İş planı,
b) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa uygun şekilde girişim şirketinin faaliyet konusu, ortaklık yapısı, kayıtlı ve ödenmiş sermayesi ile mevcut ortaklarını ve diğer hususları içeren esas sözleşme taslağı,
c) Girişim şirketi ortaklarının kimlik bilgileri ve özgeçmişi,
Yorumlarımız: Tüm ortakların Kimlik Bilgilerinin istemesinin amacı tarafımızca anlaşılamamıştır. Bu durumda ancak D maddesinde yer alan BKY’nin ortaklık kurduğu girişimcilerle akrabalık bağlarının bulunmadığının ispatı için isteniyor ise bir anlam ifade edebilir. Fakat özgeçmişlerinin isteniyor olması ön başvuru esnasında Müsteşarlığa subjektif değerlendirme yapmanın yolunu açabilecektir. Bu hususun tekrar değerlendirilmesi gereklidir.
d) BKY’nin ortaklık kurduğu girişimcilerle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu geçici 82. maddesine aykırılık teşkil edebilecek akrabalık bağları bulunmadığını ve girişimci şirketle ticari ilişkisinin olmadığını belirten taahhütname,
e) Girişim şirketi ortaklarının Kanunun Ek 5. maddesi kapsamındaki düzenlemelere uyacaklarını belirten taahhütname.
(2) Müsteşarlık iş planının ve şirket esas sözleşmesinin Kanunun Ek 5. maddesine, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 82. maddesine ve bu Yönetmeliğe aykırılık teşkil etmediğini kontrol eder. Bu husus dışında iş planı ve şirket esas sözleşmesi üzerinde Müsteşarlığın herhangi bir sorumluluğu yoktur.
Yorumlarımız: Önceki Maddelerde de berlittiğimiz gibi Ön başvuru ve diğer tüm süreçlerde inceleme, şekli açıdan yapılmalı ve Müsteşarlık bir bilgilendirme makamı olarak çalışmalıdır. Bunun yanında Ön Başvuru sürecinin de ne kadar bir süre içinde sonlandırılacağı açıkça belirtilmelidir. Aksi halde 2-3 ay gibi zamanlar söz konusu olursa yatırımın sürüncemede kalması ve hem yatırımcını hem de girişimcinin o yatırımdan beklenen faydayı sağlayamaması söz konusu olacaktır.
Girişim Şirketinin Kurulması
Madde 22– (1) BKY tarafından yapılacak yatırım için uygunluk yazısı verilmesi üzerine girişimciler ve BKY’ler, girişim şirketinin şirket esas sözleşmesini nihai hale getirerek kuruluş işlemlerini en geç üç ay içerisinde tamamlarlar. Mevcut bir şirketle ortaklık tesis edilmesi durumunda ise BKY’nin şirket ortağı olduğunu gösterecek şekilde şirket esas sözleşmesinde gerekli değişikliği yapılarak Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilir. Her iki durumda ortaklık yapısı şirketin pay defterine işlenir. Uygunluk yazısı verilmesini müteakip 3 aylık süre içerisinde girişim şirketinin kurulduğuna ya da gerekli değişikliğin yapıldığına ilişkin sicil kaydı Müsteşarlığa ulaştırılır. Aksi halde verilen uygunluk bildirimi haklı nedenlerin ileri sürülemediği durumlarda iptal edilir. İptal durumunda Müsteşarlığa uygunluk yazısı için tekrar başvurulabilir ve uygunluk yazısı yenilenebilir.
(2) BKY’nin girişim şirketlerinde ortaklık tesisi, yeni kurulan şirkete sermaye koyması, mevcut şirketlerde ise sermaye artırımı yoluyla veya ödenmemiş sermayesi olması durumunda sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi ile gerçekleştirilir. Her üç durumda da şirketin sermaye yapısının güçlendirilmesini teminen sermayenin nakdî olarak girişim şirketi hesabına yatırılması zorunludur. Girişim şirketi hesabına nakdi olarak yatırılan sermayenin, hesaba giriş tarihinden itibaren en geç 12 ay içinde iş planında belirtilen şekilde harcamaya ya da fiziki yatırıma dönüşmesi gerekir.
Yorumlarımız: 12 Aylık sürenin ticari hayatta yaşanacak beklenmedik gelişmeler ile aşılabilmesi olasıdır. Bu duruma karşı bu sürenin uzatılması için bir bildirim mekanizması geliştirilmedilir.
Girişim Şirketi Esas Sözleşmesinde Değişiklik
Madde 23- (1) BKY ve girişimci tarafından yeni bir anonim şirket kurulması veya mevcut bir anonim şirkete, BKY’nin veya BKY ortaklığının ortak olması durumunda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 339. maddesi kapsamında bir şirket esas sözleşmesinin düzenlenmesi veya mevcut esas sözleşmede gerekli değişikliğin yapılması şarttır. Esas sözleşme ile belirlenen hususların bu Yönetmelikle Müsteşarlık tarafından getirilen sınırlamalara uygun olması gerekir. Girişim şirketinin kurulmasını müteakip, şirket esas sözleşmesinin son hali ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi örneği ile şirketin yeni ortaklık yapısının pay defterine işlendiğini gösteren bir nüshası Müsteşarlığa ibraz edilir.
İstenilen belgelerin asıllarının mı noter onaylı suretlerinin mi yoksa fotokopilerinin mi Müsteşarlığa verilebileceği konusunda açıklık yoktur.
(2) Uygunluk müracaatı sırasında ibraz edilen şirket esas sözleşmesi taslak metni ile Türkiye Ticaret Sicil Gazetesine tescilde onaylanmasına karar verilen esas sözleşme metinleri arasında bir fark varsa bu fark girişim şirketi tarafından Müsteşarlığa ibraz edilerek Müsteşarlığın onayı aranır. Şirket esas sözleşmelerinde değişiklik yapılması Müsteşarlığın iznine tabidir.
Yorumlarımız: Esas Sözleşme metinleri arasında uygunluk müraacatını etkileyecek esaslı bir farklılığın bulunması halinde Müsteşarlığın onayı aranmalıdır. Sehven yapılmış ufak yanlışlık ve eksiklikler için Müsteşarlık onayı aramak süreci gereksiz yere uzatacaktır.
Ortaklık Banka Hesabı Açılması
Madde 25- (1) Girişim şirketine BKY tarafından konulacak sermaye bir banka hesabında tutulur. Bu banka hesabı girişim şirketinin yönetiminde olan, ancak harcama konusunda BKY’nin de müşterek imzasını gerektiren bir hesap niteliğindedir. Girişim şirketi tarafından iş planında belirtilen faaliyetlerin finansmanında bu hesabın kullanılması zorunludur.
Yorumlarımız: Madde de bahsedilen Bnaka hesabı Şirket’in günlük işleyişinde kullandığı Banka hesabından farklı bir hesap mı olmak zorundadır? Bu husus netliğe kavuşturulmalıdır.
Tüm harcamalar konusunda BKY’ lerin imzasını aramak Şirket’in günlük operasyonunu kilitleyebilecektir. BKY‘ ler genel olarak birçok sektörde yatırımı olan ve dolayısı ile ticari anlamda son derece meşgul şahıslardır. Bu nedenle BKY’ler tüm mesailerini ilgili Şirkete özgüleyemeyecekleri için en küçük harcama işlemi için dahi imza alınması için öncelikle BKY’ ye ulaşılması gerekecektir. Bu süreç nedeni ile Şirketin günlük işleyişi ciddi anlamda aksayacaktır. Bu sorunun çözülmesi için belirli limiti geçen harcamalarda müşterek imzanın gerekeceği yönünde bir düzenleme yapılması yerinde olacaktır.
(2) Bu hesaptan yapılacak tüm ödemeler ve transfer işlemlerinin belgelendirilmesinde Vergi Usul Kanununca kabul edilen vesikalar dikkate alınır. Banka hesaplarına ait aylık dökümler girişim şirketi tarafından saklanır ve gerektiğinde Maliye Bakanlığına ve Müsteşarlığa ibraz edilir. Girişim şirketi, Müsteşarlığa her altı ayda bir banka hesap dökümünü faaliyet raporu ekinde göndermekle yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Girişim Şirketlerinin Tabi Oldukları Hususlar
Şirket Türü
Madde 26- (1) BKY’lerin devlet desteklerinden yararlanabilmesi için sermaye koydukları şirketin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa tabi bir anonim şirket olması zorunludur. BKY’lerin devlet desteklerinden yararlanabilmesi için sermaye koydukları girişim şirketlerinin aşağıdaki şartları haiz olması gerekir:
a) Yatırım öncesi aktiflerinin toplam değeri 10.000.000 TL’den fazla olmamak,
b) En fazla 50 çalışanı bulunmak,
c) Başka bir şirketin kontrolünde olmamak,
d) Müsteşarlıkça belirlenen sektörlerde faaliyette bulunmak,
Yorumlarımız: Daha önce de belirttiğimiz gibi bu sektörlerin neler olduğunun açıklanması gerekmektedir.
e) Payları halka arz edilmemiş olmak.
BEŞİNCİ BÖLÜM
BKY Ortak Yatırımları
Ortaklık Türü
Madde 28- (1) En az 2 BKY tarafından bir girişim şirketine beraber yatırım yapılması durumunda, bu yatırımlar BKY Ortak Yatırımları olarak adlandırılır.
Yorumlarımız: BKY Ortak Yatırımlarının hukuki niteliğinin ne olduğu konusu açıkça ifade edilmelidir. Giriş bölümünde de belirtttiğimiz üzere ortak yatırım olarak böyle bir düzenlemeye gidilmek yerine Tüzel Kişilerin de BKY olabilmesinin sağlanması hem hukuki hem de ticari açıdan daha sağlıkı olacaktır.
Ortak Yatırım Lider Ortağı
Madde 29- (1) BKY’ler tarafından yapılan ortak yatırımlarda BKY’ler kendileri arasından bir kişiyi lider ortak olarak belirlerler. Lider ortak, ortaklığın yatırımlarından doğrudan sorumludur. Lider ortak bu ortaklığı temsilen ortak olunan girişim şirketinde gerekli gözetim ve yönetim faaliyetlerini yerine getirir ve diğer ortakları bu girişim şirketinin faaliyetleri konusunda aylık olarak bilgilendirir. Lider ortak, ortaklık adına iş planını Müsteşarlığa sunar. Lider ortak, Müsteşarlıkça talep edilen bilgi ve belgeleri zamanında Müsteşarlığa vermekle yükümlüdür.
Yorumlarımız : Hiç bir hukuki alt yapısı olmayan BKY Ortak Yatırımı kavramı için ortaklardan birini Lider Ortak olarak belirleyip diğer ortağın yapacağı her türlü eylemden sorumlu tutmak kabul edilemez bir düzenlemedir. Hiçbir BKY bu türden bir sorumluluğu yani bir başkasının eylemlerini üstlenmeyi kabul etmeyecektir. Ayrıca burada belirtilen sorumlulukun kapsamının ne olduğu da belirsizdir. Tüm bunlar birlikte değerlendirildiğinde madem ki birden fazla BKY’nin birlikte yatırım yapmasına ilkesel olarak sıcak bakılıyorsa belirli şartları yaşıyan ve sadece bu amaçla kurulmuş tüzel kişilerin de BKY olmasının önü açılmalıdır.
ALTINCI BÖLÜM
BKY Ağları
Akreditasyon Kriterleri
Madde 34- (1) BKY ağlarının Müsteşarlıkça akredite edilebilmesi için aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekir:
a) BKY ağının BKY ve girişimcilerin bir araya gelmelerini sağlayacak yeterli teçhizata sahip fiziki bir mekana sahip olması,
b) BKY ağında girişimci tekliflerinin ön elemesini yapacak üniversite mezunu en az 1 kişinin istihdam edilmesi,
c) BKY ağına üye en az 5 lisanslı BKY’nin bulunması ve bu BKY’lerin toplamda en az 5 girişim şirketinde ortak olması,
d) BKY ağının işlevsel bir internet sayfasının ve veritabanının olması.
Yorumlarımız : Giriş kısmında da açıkladığımız üzere BKY Ağlarının hukuki statüsü ve bilhassa gelirlerinin neler olacağı açıkça belli edilmelidir. Bu kurumların 34. Madde kapsamında fiziki bir mekana sahip olması, yeterli teçhizat olması, üniversite mezunu personeli olması ve teknolojik bir veri tabanı oluşturması istenildiğine göre bu harcamaları ne şekilde finanse edeceği de yönetmelikte yer almalıdır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Raporlama ve Bildirim
Faaliyet Raporları
Madde 41- (1) Girişim şirketleri 6 aylık dönemler itibariyle iş planına göre hangi aşamada olduklarını, gerçekleştirdiği yatırımları ve faaliyetleri bu Yönetmeliğin ekinde yer alan örneğe göre hazırlayarak BKY ağları üzerinden Müsteşarlığa göndermekle yükümlüdür.
Yorumlarımız: Faaliyet Raporu örneğini Müsteşarlık Kamuoyu ile paylaşmalıdır.
Özel Durumların Bildirilmesi
Madde 43- (1) Esas sözleşme değişiklikleri, iflas gibi önem arz eden durumların, olayın ortaya çıkışından itibaren en geç 1 ay içerisinde, yapılan vergi incelemelerine ilişkin raporların ise vergi mükellefine tebliğ tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde BKY’ler tarafından Müsteşarlığa BKY ağları üzerinden bildirilmesi zorunludur. Zamanında bildirim yapılmaması durumunda BKY’nin yatırımı destek kapsamından çıkarılabilir.
Yorumlarımız: Esas Sözleşme değişikliklerinin ne zaman bildirileceği konusu (tescilden önce onay almak üzere mi yoksa sonra bilgilendirme amaçlı mı) daha kapsamlı olarak açıklanmalıdır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Gözetim ve Denetim
Gözetim Faaliyetleri
Madde 45- (1) Gözetim faaliyetleri, girişim şirketleri tarafından iş planına, ortaklık paylarına ve iştirak kurulacak ortaklıklara ilişkin getirilen düzenlemelere uyumun sağlanmasına yönelik olarak Müsteşarlık tarafından BKY’ler, BKY ağları, BKY ortaklıkları ve girişim şirketleri üzerinde sürekli olarak icra edilecek kontrol faaliyetlerini ifade eder.
Yorumlarımız: Yukarıdaki maddelerde de değinildiği üzre Müsteşarlıkça yapılacak kontrol ve gözetim faaliyetleri prosedürü uzatıcı ve yatırımcıya zaman kaybettirici boyutlara ulaşmamalıdır. Özellikle Girişimci Şirket ile BKY arasında mutabakata varılmış olan ticari konular hakkında Müsteşarlık sadece bildirim makamı olarak görev almalıdır. Verilecek tüm bilgi ve belgeler Şekli olarak incelenmeli yatırımın ticari yönü ve esası başvurunun değerlendirilmesine konu edilmemelidir.