Geçen hafta yazdığım “E-Ticaret Sitesinde Bulunması Gereken Hukuki Metinler” başlıklı yazımda genel olarak sitede bulundurulması gereken metinleri ele almıştım. Bu yazıdan sonra Ön Bilgilendirme Formu ve Mesafeli Satış Sözleşmesi konusunda bazı sorular geldi ve bu konu da önem arzeden bir konu olduğundan bu iki metin üzerinde biraz daha detaylı bilgi vermek istedim.
Bilindiği üzere Tüketici Hukuku’nun temel mevzuat metni “4077 Sayılı Tüketici’nin Korunması Hakkında Kanun”’dur (Bundan böyle kısaca “Tüketici Kanunu” olarak bahsedeceğim) Tüketici Kanunu hukuk sisteminin genelinde olduğu gibi genel çerçeveleri çizen hükümler içerir ve uygulamaya dönük hususların ne şekilde olması gerektiğini yönetmeliklerin düzenleme alanına bırakır.
Bir web sitesi üzerinden ürün satışı yapmak demek Tüketici Kanunu anlamında “Mesafeli Satış” yapmak demektir. Mesafeli satışlar; yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan satışlardır. Mesafeli bir satış şeklinde tüketici ile satıcı arasında kurulan sözleşmeler de “Mesafeli Sözleşmeler” olarak adlandırılır.
Tüketici Kanunu 9/A maddesinde Mesafeli Sözleşmelere yer verilmiş ve biraz yukarıda bahsettiğim yönetmeliklerden bir tanesi de Mesafeli Sözleşmeleri konu almak üzere çıkarılmıştır. Yönetmeliğin tam adı “Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik” (Bundan böyle “Yönetmelik” olarak bahsedeceğim) tir. Tüketici Kanunu’nda tek madde ile düzenlenen Mesafeli Sözleşmelerin nasıl olması gerektiği ve diğer hususlar Yönetmelikte detaylı olarak düzenlenmiştir. Ayrıca bu yönetmelik 06.03.2011’de yayınlanmış yani kısmen yeni bir yönetmelik olduğundan birçok e-ticaret sitesi kayıtlarını ve belgelerini yönetmeliğe uydurabilmiş değil ne yazık ki!
Yönetmeliğe göre bir e-ticaret sitesinden ürün ya da hizmet satışı yapılırken Ön Bilgilendirme Formu ve Mesafeli Satış Sözleşmesinin tüketici tarafından onaylanması gereklidir.
a) Ön Bilgilendirme Formu;
Satıcının detaylı iletişim bilgileri, satışa konu mal ya da hizmetin temel nitelikleri, her türlü dahil olmak üzere mal veya hizmetin Türk Lirası olarak satış fiyatı, teslim masrafları, varsa vade taksit bilgileri, cayma hakkının şartları ve nasıl kullanılacağı vs gibi bazı temel bilgilerin yer alması gereklidir. Bu formu 1 sayfa civarında, satış işleminin en önemli kısımlarını içeren bir belge olarak düşünebilirsiniz. İşini hukuk kurallarına uygun şekilde yapan birçok e-ticaret sitesinde bunun örneğini görmeniz mümkün.
b) Mesafeli Satış Sözleşmesi;
Mesafeli Satış Sözleşmesi ise ön bilgilendirme formunda yer alan tüm bilgilerin yer aldığı ve başkaca hususları da ihtiva eden daha geniş bir metindir. Bu çok daha geniş bir sözleşme olduğu ve her e-ticaret sitesinin ihtiyaçları farklı olabileceği için tek tek hangi hükümlerin bulunması gerektiğini yazmam bu aşamada mümkün değil. Tarafların detaylı bilgileri, ürünü ya da hizmetin bilgisi, iade prosedürü, cayma hakkı gibi hususlar bu sözleşmede yer alması gereken önemli hususların başındadır. Bu sözleşmenin de çeşitli örneklerini muhtelif e-ticaret sitelerinde görebilirsiniz. Mesafeli satışlarda önem arzeden ve sözleşmenin olmazsa olmaz hususlarında olan ve yukarıda da bahsettiğim cayma hakkı önemli ve derin bir konudur. Bu konuyu ileride başka bir yazımda ele alacağım.
Bu iki metin Tüketici mevzuatı çerçevesinde bir e-ticaret sitesinden ürün ya da hizmet satın alan tüketicinin mutlak suretle onaylaması gereken iki metindir. Onaylamaktan kastım da yine elektronik ortamda bu sözleşmelerin okunup onay verildiğini tüketicinin kabul etmesidir. Genelde uygulamada metinler check out sayfasında ya da adımlarında daha küçük bir pencerede gösterilir ve tüketici tarafından bir kutucuk tıklanarak onaylaması istenir. Tüketici bu metinleri onaylamadan satış işlemine devam edemez.
Bu metinlerin de check out bölümünde bir sırası vardır. Hem Ön Bilgilendirme Formu hem de Mesafeli Satış Sözleşmesi, kredi kartı bilgileri girilip, vade taksit vs gibi tüm maddi kısımlar tüketici tarafından seçildikten sonra tüketicinin karşısına çıkarılmalıdır. Çünkü iki metnin içinde de satılan mal ya da hizmetin fiyatı, vade farkı, kargo bilgisi gibi hususların yer alması gereklidir.
Ön Bilgilendirme Formunun Mesafeli Satış Sözleşmesinden bir adım önde olacak şekilde web sitesinde konumlandırılması gereklidir. Yani önce Mesafeli Satış Sözleşmesini tüketicinin karşısına çıkarıp bir sonraki adıma Ön Bilgilendirme Formu çıkarmak ne yazık ki yanlış bir yoldur.
Bu konuda belirtmek istediğim bir diğer önemli konu da, hem Ön Bilgilendirme Formu’nun hem de Mesafeli Satış Sözleşmesinin, tüketicinin onayladığı haliyle ve daha sonra kolayca erişebileceği bir şekilde 3 yıl boyunca saklanması gerektiğidir. Bu kısım önemlidir. 06.03.2011 Tarihli Yönetmelikle 3 yıl saklama şartı getirilmiştir. Yani birçok e-ticaret sitesinde olduğu gibi bu metinleri tüketiciye sadece alışveriş sırasında onaylatıp çöpe atmak, yani saklamamak hukuka aykırıdır. Olası bir tüketici şikayeti vs gibi durumda E-Ticaret Sitesi işletmecisinin tüketicinin onayladığı metne ulaşması gereklidir. Bunu ihmal etmemenizi öneririm. “Nasıl olsa bu metinler hep aynı, bir sorun olursa yeniden doldururuz ilgili makama veririz” demek hiç uygun bir yol değil. Umulmadık sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
Gökhan Bey Merhabalar,
Ön Bilgilendirme Formu’nu ve Mesafeli Satış Sözleşmesi’ni tüketicinin onayladığı haliyle ve daha sonra ‘kolayca erişebileceği bir şekilde saklamak’ konusunda, e-ticaret sitesi sahibi olarak tüketicinin onayladığı bu iki belgeyi ben kendi sistemimde saklayabilirim; fakat tüketicinin de ‘kolayca erişebileceği bir şekilde saklamak’ konusunda, satın alma işlemi tamamlandıktan sonra tüketiciye yollanan maile bunları da eklesek, tüketicinin kolayca ulaşabileceği bir şekilde saklamak konusunu da yerine getirmiş olur muyuz acaba?
Merhaba Yiğit Bey;
Bu iki metni e-posta ile Tüketici;’ye göndermekle kolayca ulaşabileceği şekilde saklamak şartının yerine gelmiş olacağını düşünmüyorum. Benim tavsiyem Tüketici’nin üyelik hesabındailgili alışverişin altında bu metinleri tutarak ulaşmasını sağlamak olur. Teknik açıdan bu sizi çok zorlayacaksa en azından dediğiniz gibi e-posta ile gönderme yolunu mutlaka uygulayın.
Cevabınız için teşekkür ederim Gökhan Bey,
E-posta ile gönderme sorumun sebebi şu, tüketicinin sistemimize üye olmadan da alışveriş yapabilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Ödeme sayfasında gerekli tüm bilgileri tüketici kendisi elle giriyor. Üye olduğu takdirde de her seferinde bu bilgileri tekrar tekrar girmesine gerek kalmadan, sistem kendisi dolduruyor. Dolayısıyla, eğer ödeme sonrası mail atarak bu 2 belgeyi de ekte yollayabilirsek bu problemi ortadan kaldırabilir miyiz?
Bu halde e-maile metinleri ekleyip bir de link koyup daha sonra da metinleri ulaşabileceği bir yere yönlendirme yolunu seçebilirsiniz. Bu daha sağlıklı olacaktır.
Merhaba Gökhan Bey ben internette E ticaret yapmayı dusunuyorum ve suana kadar hıc bır bılgım yoktu sızın blogunuzu arastırma yaparken buldum ve sunu sormak ıstıyorum ben e ticaret sitesı yapmak ıstesem en cok hangı kanunlara dıkkat etmem lazım ve sıtemde hangı bılgılerı yayınlamam lazım bana bu konuda bilgi vere bilirmisiniz lütfen cunku bu konuda bıraz hassas oldugum ıcın kanunlara ve yasalarımıza aykırı hıc bır sey yapmak istemıyorum cezalı duruma düsmek istemiyorum sindiden yardımlarınız için tesekkür ederım saygılar
Merhabalar;
Bir e-ticaret sitesi kurmak için yapacağınız işin niteliği de göz önüne alındığında çok sayıda hukuki metnin dikkate alınması gereklidir. Benim buradan sizi doğru bir şekilde yönlendirmem çok mümkün değil. Size tavsiyem e-ticaret konularında tecrübesi olan bir avukatla görüşüp onun vereceği yorumlara göre hareket etmenizdir.
E ticaret yapmak için bi firmadan paket satın alacaktım ilk önce paketi satın almadan önce demo olarak kullandığımda satış aşamasında sadece “mesafeli satış formu” küçük bir pencerede onay almak için açılıyor (yeni kanuna göre düzenlenmiş) E ticaret sitesi satan kişiye -neden ön bilgilendirme formu yok? diye sorduğumda bana -yasa daha geçmedi geçince aktive edeceğiz dedi. Diğer e ticaret sitesi satan firmalarda aynı şeyleri söylediler. Bu şekilde kullansak herhangi bir sorun olur mu?
Merhaba;
Ön Bilgilendirme Formu ilgili yönetmelik uyarınca mutlaka sunulması gereken bir metin. Bunu yapmaz iseniz olası bir denetim esnasında zor durumda kalabilirsiniz. Paket program satan kişilerin dedikleri doğru değil. Mutlaka Ön Bilgilendirme Formu’nun web sitenizde yer alması gerekli.
Merhaba Gökhan Bey b2c yapısında kullanılması gereken sözleşmeleri belirtmişsiniz b2b yapısında ne gibi sözleşmeler veyahut hukuki boyut bulunmaktadır. konu hakkında bilgilendirebilirmisiiz çok teşekkür ederim
Irmak Hn;
B2B iki tarafın da ticari işletme olduğu bir ilişki olduğundan işin detaylarını incelemeden standart bir metin önermem mümkün değil.Bu konuda ya profesyonel bir destek alın ya da güvenilir olduğunu bildiğini siteler varsa onların metinlerinden faydalanın diyebilirim.
Merhaba Gökhan Bey,
İnternetten satışı yapılan, ancak bütün nitelikleri (en,boy vb.) müşterinin ihtiyacı dogrultusunda belirlenerek üretilen bir ürün için, mesafeli satış sözleşmesinde cayma hakkından nasıl söz etmek gerekir?
Merhabalar Pelin Hn;
tüm nitelikleri müşterinin özel isteklerine göre yapılmış ürünlerde cayma hakkı bulunmamaktadır. Bu tür ürünler için cayma hakkının bulunmadığını mesafeli satış söz. ve ön bilgilendirme formunda aynen bu şekilde belirtmeniz gereklidir. ELbette ürünün ayıplı olması halinde caymaya değil ayıplı ürüne dayalı iade hakkı söz konusu olacaktır.
Merhaba Uğur Bey,
Önceki yayınladığınız postları okudum.Yardımlarınız için çok teşekkürler.
Elektronik Ticaret Yasa Tasarısı kanunlaştımı ?
Aşşağıdaki olması gerekenlerden başka yükümlülüklerimiz varmı ?
Site işletmecisi bilgileri
Ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmesi
Web sitesi üyelik sözleşmesi
Gizlilik Taahütnamesi/ Sözleşmesi
MErhabalar;
E-Ticaret Yasa TAsarısı henüz kanunlaşmadı. Temel olarak saydığınız metinler bir e-ticaret sitesi için yeterlidir. İşin niteliğine göre bazen metinlerin gerekli olabileceğini de aklınızda bulundurun.
Merhaba Uğur Bey,
Belirtmiş olduğum web sitesi ile ilgili nasıl bir satış politikası hazırlıyabilirim ?
Gazeteye ilan vermeyi düşünüyorum araştırmalarım sonucunda satış politikası uygulamam gerekiyormuş bu konuyla ilgili bana yardımcı olursanız sevinirim.
Merhaba Erhan Bey;
Sorduğunuz husus hukuki bir konu olmadığı için bir yorum yapmam doğru olmaz. İş Akışı ile ilgili olarak tecrübeli birilerinden destek almanız daha sağlıklı olur.
Saygılarımla