Bir E-Ticaret Projesine Başlarken Hukuki Açıdan Dikkat Edilmesi Gereken Temel Konular

Bir e-ticaret projesine başlarken hukuki açıdan atılacak çok önemli bir takım adımlar vardır. Bunlara dikkat edilmeksizin işe başlamanız halinde ileride, hiç beklemediğiniz bir anda büyük sürprizlerle karşılaşabilirsiniz. Bu yazıda sadece hukuki açıdan önem arzeden temel konulara değinilecektir. Yani burada yazılanlar dışında da projenin özellikleri gereği elbette başkaca hukuki gereksinimler de olabilir. Bunları da işin başında tespit etmek çok önemlidir. Örneğin; web sitenizde sağlık kuruluşlarının adını vererek bir hizmet sunmak niyetindeyseniz bunun reklam yasağı kapsamına girip girmediğini çok iyi tespit etmek gerekir. Yapılacak işe göre bu tür durumları önceden görüp bu konuda tedbir almak çok önemlidir.

Rahat anlaşılabilir olması açısından hukuki bir dil kullanmadan yazmaya çalışacağım. Burada yazdığım bilgilerin çok temel bilgiler olduğunu tekrar vurgulamak isterim. Sadece buradaki yazıyı okuyup ne yazık ki bir e-ticaret projesine hukuki açıdan sorunsuz olarak başlamak her zaman mümkün olmayacaktır.

Başlıklar altında yukarıda yazdığım temel hukuki konulara bakalım;

• Alan Adının Tescil Durumu

Bir web sitesi için alan adı belki de temelde en önemli noktalardan biridir. Bir proje fikrini geliştirdikten sonra, kullanılacak alan adını çok iyi seçmek ve atılması gerekli hukuki adımları bir an evvel atmak gerekir. Mutlaka yapılması gerekenler;

1. Alan adınızı seçerken sadece alan adı sicilini değil Türk Patent Enstitüsü tarafından tutulan marka sicilini de mutlaka kontrol edin ve alan adı olarak seçmeyi düşündüğünüz ibare için bir başkası tarafından daha önce marka tescili ya da başvurusu yapılmadığından emin olun. Marka sicilini www.tpe.gov.tr adresindeki marka kontrol linkinden araştırabilirsiniz.
2. Seçtiğiniz alan adının bir başka kişi tarafından herhangi bir şekilde kullanılıp kullanılmadığını Google ya da başka arama motorlarından ilgili ibareyi aratarak kontrol edin.
3. Seçtiğiniz ibarenin bir şirketin ticaret unvanı olması ihtimali de var. Bunu kontrol etmenizde de fayda görüyorum . Bu kontrolleri de http://www.ticaretsicilgazetesi.gov.tr/sorgu_acik.php ve http://www2.sanayi.gov.tr/Sirket/UnvanSorgulama.aspx?menuSec=234 adreslerinden online olarak yapabilirsiniz.
4. com ve com.tr uzantılarının ikisinin birden boşta olup olmadığını kontrol edin. Uygulamada gördüğüm en büyük sıkıntılardan biri de girişimcilerin com uzantılı alan adını alıp tr uzantısına hiç dikkat etmemesi. Unutmayın siz bir alan adını belirleyip ona yatırım yapacaksınız ve belki de sizin çok meşhur edeceğiniz bu isim tr uzantılı alan ad başka birine ait olduğu için hem maddi hem de manevi (yani prestij) açıdan size kayıplar yaşatabilecek.

Net, org gibi uzantılı alan adlarının da boşta olması ve ilk olarak sizin tarafınızdan alınması da çok önemli.

Fikri mülkiyet haklarının önemi işin başındayken pek çok kişi tarafından anlaşılmaz. Ama unutmayın özellikle başlangıç aşamasında en belki de en önemli kısım FİKRİ HAKLAR’dır. Seçeceğiniz alan adı bir e-ticaret projesinin en önemli fikri hakkıdır. Bu nedenle buna çok öne vermeniz şart.

İleride alan adları konusunda da daha detaylı yazacağım. Bu nedenle burada sadece gerektiği kadarına değindim.

• Marka Tescil Başvurusu

Alan adınızı yukarıdaki kriterlere göre belirledikten sonra kısa sürede marka tescil başvurunuzu yapın. Eğer projeyi gerçekleştirmek için bir şirket kuracaksanız ve kuruluşun gerçekleşmesine daha zaman varsa marka tescilinizi kendi adınıza yapın. Marka başvurusu yapmak için bir marka vekili kullanmanız şart değildir. www.tpe.gov.tr sayfasını inceleyerek başvurunun nasıl yapılacağını görebilirsiniz. Ama her işin bir uzmanı olduğunu da unutmamak lazım. Bütçeniz varsa bir marka vekili aracılığıyla bu başvuruyu yapmanızı tavsiye ederim. Bu aşamada yapılacak yanlışların geri dönüşü her zaman çok kolay olmayabilir!

Marka başvurunuzu daha sonra kuracağınız şirkete noter önünde yapılacak bir devri sözleşmesi ile devretmek mümkündür. Yani markanızı istediğiniz an kurulan şirkete devretmeniz mümkün.

• Şirket Kuruluş Aşaması

Genel olarak girişimciler projelerini bir sermaye şirketi yani limited şirket ya da anonim şirket üzerinden yürütmeyi tercih eder. Burada hangi şirketin sizin açınızdan uygun olacağını tespit etmek çok önemli. Her iki tip şirketin de bazı avantaj ve dezavantajları vardır. Yapacağınız işin niteliği ve gelecekte nasıl bir hedefiniz olduğu kurulacak şirketin türünü tespit etmekte önem arzeder.

Bu iki tip şirketin de çok temel özelliklerini verelim;

• Limited Şirket (Ltd. Şti)

Mevcut Ticaret kanunu uyarınca en az iki ortak ve 5.000 TL asgari sermaye ile kurulur. Genel Kurul gibi bir organa sahip olmadığı için A.Ş’ lerde olduğu gibi her yıl yapılması zaruri bir genel kurulu bulunmaz. Yönetim Kurulu gibi zorunlu bir organı yoktur. Hisse senedi basılması gibi bir durum yoktur. Burada esas olan konulan ana sermayenin ortaklar arasında dağılımıdır. Ortaklar paylarını mutlaka noter huzurunda imzalanacak hisse devir sözleşmesi ile devreder ve bu devir ticaret siciline tescil edilir.

• Anonim Şirket

Mevcut Ticaret Kanunumuza göre en az 5 ortak ve 50.000 TL asgari sermaye ile kurulur. Her yıl genel kurul toplanması şarttır. En az 3 kişiden oluşan bir yönetim kurulu ve bir denetçisi olması zaruridir. Ortakların sahip olduğu payları gösterir hisse senetleri basılabilir ve hisse devirlerinin noter huzurunda yapılması şartı yoktur. Alıcı ve satıcı arasında imzalanacak yazılı bir sözleşme ile devir yapılır ve şirket pay defterine işlenir. Yine hisse devirlerinde bazı şartların birlikte varlığı halinde hissesini devreden ortağa çok önemli vergi avantajları sağlar.

Her iki tip şirketin de kuruluş masrafları birbirine çok yakındır.

Yukarıda saydığım sermaye şirketleri yerine şahıs şirketi kurarak da bir projeye başlamak mümkündür. Ama bir yatırımcı almak gibi bir düşüncesi olanların şahıs şirketi tercih etmemesi daha doğru olur. Şahıs şirketi kurarak ne melek yatırımcı ne de girişim sermayesi alabilmek mümkün değildir.

Burada yazdığım temel bilgileri ileride daha karmaşık ve teknik konular ele alarak detaylandırmayı planlıyorum. Özellikle sıkıntı yaratan ya da çok fayda sağlayan spesifik durumları ele alan bazı yazılar da yazacağım. Şunu da söylemeden bitirmeyeyim. İmkanınız varsa işin uzmanı bir hukukçudan yardım almanız çok faydalı olur.